thiên đường tổ quốc

Không hiểu sao, tối hôm qua, hai câu hát nghe từ mấy chục năm về trước, khi tôi còn rất nhỏ, ở Hà Nội, bỗng bay về trong trí nhớ:

Đây thiên đường tổ quốc chúng ta, 

Đây ruộng vườn quê hương ngàn đời...

Từ lâu, tôi vẫn chưa tìm lại được nguồn gốc hai câu hát này, nghe được ở đâu, ai hát, trước hay sau năm 1954, — năm tôi theo cha mẹ đến Hải Phòng, ở tạm nhà bác Lộc, chờ chuyến tàu vào Nam.

Không biết có phải bài hát nhi đồng, nhịp theo điệu xôn đố mì, mà anh tôi đã tập hát ở phố Quan Thánh, Hà Nội, gần nhà chú Thụ, những ngày giải phóng thủ đô? 

Tâm tư những ngày xa xưa ấy, mãi sau này, tôi mới gặp lại trong bốn câu thơ của Vũ Hoàng Chương:

Ba mươi sáu phố ngày hôm ấy, 

Là những nhành sông đỏ sóng cờ. 

Chói lọi sao vàng hoa vĩ đại, 

Năm cánh xòe trên năm cửa ô...

Sáu tháng trước (tháng bảy 2020), đang viết bài "Hà Nội đi tìm" (*01), để nhớ lại những năm tháng ấy, tôi bỗng bại bút, ngay ở đoạn nhắc tới những ngày cuối cùng ở đó, trước khi vào Nam.

Sau đó, tôi phải viết bài "Cá tra vẫy vùng" (*02) để tìm cách thoát khỏi sự bế tắc nói trên.

Có thể là ở mấy chữ "thiên đường tổ quốc" mà tôi nhớ lại hai câu hát đã dẫn trên đây? 

Hay là vì bốn chữ cái XHCN chăng?

Dầu sao, cái bánh vẽ hoang đường đó, — hôm nay vẫn cứng đầu cứng cổ ngang ngược chưa thôi.

Mấy tháng nay, đọc lại từng câu từng chữ Truyện Kiều của Nguyễn Du, vẫn chưa khỏi bàng hoàng:

Hay đâu địa ngục ở miền nhân gian (câu 1706)

Nhiều khi "cười mà muốn khóc", như câu viết lập đi lại nhiều lần trong trang Facebook Kí giả Từ Thức.

Trang Facebook của ông ấy vừa bị đóng cửa mấy tháng nay, không rõ là vì lí do nào, ngoài cái lí do bị những con mắt cú vọ của công an Hà Nội, toa rập với "mạng xã hội" của Zuckerberg, chà đạp tự do ngôn luận, ở ngay tại nước Pháp thế kỉ XXI.

Cũng xin khóc cười theo "vận nước nổi trôi":

Thiên đường tổ quốc (hay XHCN)

Doanh Châu Phương Trượng Bồng Lai,

Xả Hôi Chủ Nó một loài cá tra.

Ba Đình đem mở nắp ra,

Nghệ An Nghệ Tĩnh chết cha nhân quần.

(*03) (*04) 

(2020/12/20)

Chú thích

(*01) Hà Nội đi tìm

(*02) cá tra vẫy vùng

(*03) Nghệ An: Ngán cho cái mũi vô duyên, Câu thơ Thi Xã con thuyền Nghệ An (Cao Bá Quát).

(*04) Nghệ Tĩnh: quê quán bác Hồ.