ngáo ộp

Trong bộ tranh dân gian của Henri Oger (Hà Nội, 1909) có vẽ "ngáo ộp dọa trẻ":

Nhưng "ngáo" là gì? "ộp" là gì?

Đại Nam Quấc Âm Tự Vị (1895) ghi: 奡 Ngáo. Tên riêng một người mạnh mẽ đời xưa, lấy lưng đỡ nổi một chiếc thuyền, thường hiểu ra nghĩa ngơ ngáo, lảng lơ, như ngốc như dại.

Nhà nghiên cứu Nguyễn Dư (2011, Pháp, Lyon) đưa giả thuyết: "ộp" do chữ Pháp "ogre" trong truyện Le Petit Poucet của Charles Perrault (1628-1703). Theo tự điển Robert, "ogre" là một tên khổng lồ, hình thù dễ sợ, ăn thịt người.

Việt Nam Tự Điển (1931) ghi: Ộp-ộp. Thường nói "ồm ộp". Tiếng ếch kêu.

Đọc trên Internet, có người giải thích như sau: "Ngáo ộp" là cái bóng người soi trên vách, phải là cái bóng thật to mới gọi là ngáo ộp, người ta dùng để dọa trẻ con.

"Ngáo" đi kèm với tiếng ễnh ương "ộp ộp" ngoài bờ ruộng, nghe càng thêm sợ. Vì thế mà sinh ra hai chữ "ngáo ộp" chăng?

Dù sao đi nữa, "ngáo ộp" chỉ là cái bóng để hù con nít.

Thí dụ: "Nhân đây tôi kêu gọi đừng sợ chính trị. Nó là con ngáo ộp. Nhà nước này muốn độc quyền dùng con ngáo ộp làm chính trị. Hễ ai làm chính trị họ bỏ tù, công an bắt bỏ tù này khác. Đừng sợ!" (Đức Tăng Thống Thích Quảng Độ trả lời phỏng vấn về Lời kêu gọi biểu tình ngày chủ nhật 1.7.2012)