Rechercher dans ce blog

mardi 1 mai 2012

con tườu

Nhân đọc bài "Tháng Năm"  dịch thơ của Apollinaire, có người hỏi: "Trong bài dịch Bùi Giáng viết con tườu, nghĩa là con khỉ phải không?"

Thưa đúng thế, hai câu sau đây:

Một con gấu một con tườu
Một con chó chạy sau lừa kéo xe

là dịch từ hai câu Pháp văn:

Un ours un singe un chien menés par des tziganes
Suivaient une roulotte traînée par un âne

A, lâu lắm rồi mới gặp lại hai chữ con tườu này. Thường nó được dùng theo nghĩa xấu thì phải. Nhưng trong câu thơ dịch ở đây, nó chỉ có nghĩa giản dị là con khỉ. Tìm xem trong mấy cuốn tự điển Việt Nam không thấy, ngoại trừ cuốn tự điển của Hội Khai Trí Tiến Đức có ghi: "Tườu. Tiếng gọi con khỉ."

photo National Geographic
Sau đây, hãy thưởng thức bản dịch tuyệt vời bài thơ "Mai" của Apollinaire:


 photo dtr 2012


Tháng Năm

Dạo thuyền xuân sắc tháng Năm
Giai nhân đầu núi xa xăm ngóng về
Thuyền trôi cách biệt hai bề
Ai xui liễu khóc đầm đìa bờ ao
Vườn cây ngưng cóng hàng hàng
Cánh hoa thắm rụng như làn môi ai
Ven sông đường đỏ dặm dài
Bước chân du nhạc hình hài hoang liêu
Một con gấu một con tườu
Một con chó chạy sau lừa kéo xe
Từ đâu tiếng địch vọng về
Rập rình quân nhạc đã lê thê chìm
Tháng Năm về điểm sơn xuyên
Trên tàn phế dựng muôn nghìn thảo hoa
Cành miên liễu, gió la đà
Rì rào lau trúc nụ ngà khỏa thân


Bùi Giáng dịch
("Nhà sư vướng lụy", Nxb Văn Học, trang 146).
Mai

Le mai le joli mai en barque sur le Rhin
Des dames regardaient du haut de la montagne
Vous êtes si jolies mais la barque s'éloigne
Qui donc a fait pleurer les saules riverains

Or des vergers fleuris se figeaient en arrière
Les pétales tombés des cerisiers de mai
Sont les ongles de celle que j'ai tant aimée
Les pétales flétris sont comme ses paupières

Sur le chemin du bord du fleuve lentement
Un ours un singe un chien menés par des tziganes
Suivaient une roulotte traînée par un âne
Tandis que s'éloignait dans les vignes rhénanes
Sur un fifre lointain un air de régiment

Le mai le joli mai a paré les ruines
De lierre de vigne vierge et de rosiers
Le vent du Rhin secoue sur le bord les osiers
Et les roseaux jaseurs et les fleurs nues des vignes

Apollinaire


3 commentaires:

  1. Con tườu là tiếng có nguồn gốc Thái Lào.
    Họ gọi là tua tiều, tua tườu
    @ từ điển nguồn gốc tiếng Việt / Nguyễn hy Vọng

    RépondreSupprimer
  2. Cám ơn BS Nguyễn Hy Vọng

    RépondreSupprimer

Remarque : Seul un membre de ce blog est autorisé à enregistrer un commentaire.