vô tư

"Vô tư" là một từ thuộc loại "biến nghĩa", tương tự những từ:  "đại gia", "chân dài", "cơm trắng", v.v. (xem Bảng từ vị tiếng Việt 1975).

Trước đây, "vô tư" có nghĩa là: "ngây thơ", "trong trắng", "không lo nghĩ", v.v.

Thử tìm trên google.com một vài thí dụ với hai chữ "vô tư" có nghĩa như trên. Nhưng đọc hàng chục trang kết quả, chỉ thấy những câu đại loại như:

• Ngọc Trinh vô tư ăn kem giữa phố Hà Nội.
• Vô tư xả rác.
• Các trang trại vẫn vô tư bán lợn chết. 
• Người dân vô tư “ăn bẩn”. 
• Người đẹp vô tư thay đồ trên tàu.
• Tôn Ninh vô tư vén váy để lộ nội y. 

Bây giờ "vô tư" gần như chỉ được dùng theo những nghĩa sau đây:

không e ngại,
tự nhiên như không,
ngang nhiên, ngang ngược,
vô lương tâm, vô trách nhiệm,
ngu xuẩn, vô ý thức,
vô tình, vô ý,
v.v. 

Xin xem bài báo sau đây để hiểu thêm "vô tư" đã biến nghĩa như thế nào.

Thời sự

Hà Nam: Vô tư đánh bạc tại vườn hoa 

Họ “hiên ngang” đánh bạc ngay giữa ban ngày, trong nơi công cộng mặc cho mọi lời bàn tán của người dân. Theo người dân phản ánh, tình trạng này xảy ra làm ảnh hưởng đến bộ máy chính quyền tỉnh. Nhiều người lo xa, có ngày bí tiền, các “ông” mang cả của công nướng vào trò đỏ đen…

 
Chiếu bạc nằm ngay trong công viên vườn hoa thành phố Phủ Lý – Hà Nam, ngoài các lao động là xe ôm hay bốc vác còn có những cán bộ quân đội mặc áo quân phục đứng ngoài hoặc ngồi xem. Và hơn nữa xung quanh cũng toàn xe biển “xanh” đậu xung quanh. Chính quyền làm “ngơ” hay vì một lý do nào khác mà để tình trạng trên diễn ra hàng ngày.

Nguồn: http://hanam24h.tv/440/ha-nam-vo-tu-danh-bac-tai-vuon-hoa.html

Lời bàn "tiếng Việt"

Sự tình gì đã xảy ra mà hai chữ "vô tư", vốn mượn của người Tàu, trước đây vẫn được dùng để nói về sự trong trắng, hồn nhiên, vô tư lự của tuổi thơ, bỗng một hôm biến nghĩa thành những ý niệm lạ lùng như thế?

Ngọc Trinh vô tư ăn kem giữa phố Hà Nội = Ngọc Trinh tự nhiên chẳng e ngại gì cả đứng ăn kem giữa phố phường Hà Nội.

Vô tư xả rác = Người dân vô ý thức, không có chút nào tinh thần trách nhiệm cứ xả rác bừa bãi khắp nơi.

Các trang trại vẫn vô tư bán lợn chết. Người dân vô tư “ăn bẩn” = Các trang trại không có lương tâm tiếp tục đem heo đã chết ra bán trên thị trường, mà người dân vẫn ngu ngốc vô ý thức mua về ăn không biết gì hết về những chất độc có thể nguy hại cho sức khỏe của mình.

Vô tư đánh bạc tại vườn hoa = Đám dân cờ bạc cùng với sự đồng lõa của quân đội công an ngang nhiên sát phạt đỏ đen ngay giữa ban ngày, nơi công cộng.

Sự phá sản toàn diện  — kinh tế, chính trị, giáo dục, đạo đức ... — của xã hội Việt Nam ngày nay thật đã hiện rõ qua những biến thái ngôn ngữ như trên.