Rechercher dans ce blog

samedi 29 décembre 2018

@ artificial intelligence




English
artificial intelligence
Français
intelligence artificielle
中文
nhân công trí năng
tiếng Việt
trí tuệ nhân tạo
tiếng Việt
(đề nghị khác)
trí khôn nhân tạo
ghi chú


Xem thêm: từ vị tiếng Việt Internet

































@ big data




English
big data
Français
big data, mégadonnées
中文
cự lượng tư liệu , đại số cứ
tiếng Việt

tiếng Việt
(đề nghị khác)
dữ kiện khổng lồ
ghi chú



Xem thêm: từ vị tiếng Việt Internet



























@ algorithm



English
algorithm
Français
algorithme
中文
toán pháp , kế toán trình tự
tiếng Việt
thuật toán, giải thuật
tiếng Việt
(đề nghị khác)
quy tính
ghi chú


Xem thêm: từ vị tiếng Việt Internet





















jeudi 27 décembre 2018

gạo thơm, chả giò và phở



Ở Paris từ hơn ba chục năm nay, vào các siêu thị của Tàu, hầu như không còn thấy ghi tiếng Việt nữa. Chỉ toàn là tiếng Pháp và tiếng Hoa thôi.

Vài năm sau 1975, những siêu thị Tàu lan tràn như nấm. Lớn nhất là Tang Frères và Paris Stores. Cái tiệm bán thực phẩm kì cựu cho người Việt ở Place Maubert bị đè bẹp thảm thương, chỉ còn là hai căn nhà trệt, khách cũ lèo tèo.

Trong mấy năm đầu sau 1975, thực phẩm, rau trái... trong những tiệm Tàu còn ghi tiếng Việt. Nhưng người ta để ý thấy những từ ngữ tiếng Việt ở đây đã bắt đầu theo lối XHCN rồi. Chẳng hạn, người mua đọc "Gạo thơm cao cấp" thay vì "Gạo thơm thượng hảo hạng" như ở Sài Gòn xưa.




Nhưng sau đó,  không kèn không trống, những bảng ghi tên hoặc chỉ dẫn bằng tiếng Việt bỗng biến đi đâu hết. Tình trạng, cho đến năm nay 2018, vẫn y như vậy: chỉ thấy ghi tiếng Hoa và tiếng Pháp.

Ấy thế mà hôm nay, theo bà xã mua thức ăn cho ngày lễ cuối năm (Saint-Sylvestre), tôi bỗng ngạc nhiên thấy rất nhiều người Pháp lăng xăng chỉ trỏ chọn lựa những bịch chả giò. 


Nhìn sơ qua, có đến cả chục nhãn hiệu khác nhau. Có điều đáng chú ý là, trên những bịch chả giò này, đều có đề tiếng Việt hẳn hoi, chẳng hạn: "Nems au poulet".

Hà hà, mấy chữ Tàu, chắc các ông tây bà đầm ít ai hiểu!

Chợt nhớ vào khoảng mấy năm gần đây, hình như mấy quán ăn Tàu có phần không đông khách so với những tiệm ăn món Việt. Mà người ta cũng nhận thấy trên cửa kính vào các quán ăn Tàu bây giờ đều dán bảng với chữ "Phở" to tướng. Các bạn thử bước vào xem: Ta, Tây và Tàu ở trong đó đang húp phở sùm sụp, với đủ cả hành, ngò và ớt. 





















Lời bàn Tiếng Việt

Từ 1975 trở đi, tiếng Việt bị tiếng Tàu lấn áp, không phải riêng trong nước thôi, mà còn lan tràn ra ngoài nước, nơi có nhiều người Việt sinh sống.

Nhưng về các món ăn, người Tàu vẫn phải dùng tiếng Việt. Vì nhiều món ăn của người mình được ưa chuộng hơn các món Tàu, và khách sành ăn chỉ biết đến tên qua trung gian tiếng Việt.



Bánh mì sandwich kiểu Việt Nam, bò bún, nem, phở... làm giàu bộn bạc cho người Tàu khắp nơi trên thế giới.



Nguyễn Trãi, Quốc Âm Thi Tập



[bài 22] (Ngôn chí 21/21)
Chẳng hay rắp rắp đã bốn mươi,
Ngày tháng bằng thoi một phút cười.
Thế sự người no ổi tiết bảy,
Nhân tình ai ỏ cúc mồng mười.
Thuyền chèo đêm nguyệt sông biếc,
Cây đến ngày xuân lá tươi.
Phú quý chẳng tham thanh tựa nước,
Lòng nào vạy mỗ hơi hơi.


Chú thích

(022.4) : <từ cổ> quan tâm đến, đoái đến (xem J. F. M. Génibrel ỏ: dédaigner, ne faire aucun cas de). 

 
Ngẫm ngợi

Nguyễn Trãi (1380-1442) lên 40 tuổi năm 1420, tham gia cuộc kháng chiến chống quân Minh, dưới quyền lãnh đạo của Bình Định Vương Lê Lợi trong 10 năm trời (1418-1427), đưa đến thành công. Nguyễn Trãi là người viết bài Bình Ngô đại cáo
(...)
Vì họ Hồ chính sự phiền hà, để trong nước nhân dân oán hận. Quân cường Minh đã thừa cơ tứ ngược, bọn gian tà còn bán nước cầu vinh. Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn, vùi con đỏ xuống dưới hầm tai vạ. Chước dối đủ muôn nghìn khoé, ác chứa ngót hai mươi năm. Bại nhân nghĩa nát cả càn khôn, nặng khóa liễm vét không sơn trạch. Nào lên rừng đào mỏ, nào xuống biển mò châu; nào hố bẫy hươu đen, nào lưới dò chim trả. Tàn hại cả côn trùng thảo mộc, nheo nhóc thay! quan quả điên liên! Kẻ há miệng, đứa nhe răng, máu mỡ bấy no nê chưa chán. Nay xây nhà, mai đắp đất, chân tay nào phục dịch cho vừa. Nặng nề về những nỗi phu phen, bắt bớ mất cả nghề canh cửi.
Ðộc ác thay! trúc rừng không ghi hết tội,
Dơ bẩn thay! nước bể khôn rửa sạch mùi,
Lẽ nào trời đất tha cho; ai bảo thần nhân nhịn được.